Wi Kan Doe
Dragen op de schouders
Met het dragen op de schouders wordt de overledene symbolisch nog éénmaal boven de mensen uitgetild, een gebruik dat al voor de Middeleeuwen een gewoonte was. Op veel oude afbeeldingen van begrafenissen is te zien hoe de kist of baar met acht dragers op de schouders werd gedragen.
Vroeger in de boerengemeenschappen was het de gewoonte dat men de kist op de schouders droeg als het woonhuis dicht bij de begraafplaats was. Ze droegen tot de begraafplaats, maar voor de poort van de begraafplaats schouderden ze de kist af, waarna ze deze tussen zich in naar binnen droegen. Veelal waren de dragers buren. Ze mochten geen familie zijn. Was de overledene nog jong, dan moesten ook de dragers jeugdige mannen zijn en als de overledene niet getrouwd was, dan waren ook de dragers ongehuwd.
Bij minder welgestelden werd voor de begrafenisstoet een open wagen geregeld, vaak niet meer dan een boerenkar. Twee paarden trokken de wagen. Nadat in het huis van de overledene de rouwdienst was gehouden, werd de kist gesloten en tilden de dragers de kist met de overledene op de wagen. Om de kist goed te laten liggen, lagen aan beide zijden van de kist strobossen.
De nabestaanden en andere rouwenden liepen achter de wagen aan naar de begraafplaats. Soms was er een extra wagen voor de nabestaanden die slecht ter been waren. Was de tocht naar de begraafplaats kort, dan werd de kist vanaf het huis van de overledene door de dragers op de schouders gedragen. Aangekomen op de begraafplaats, tilden de dragers de kist van de wagen en legden deze op een baar. De dragers tilden de baar met de kist naar het open graf. Na de plechtigheden liep de stoet in dezelfde formatie weer terug.
Op de avond voor de begrafenis wordt er een dodenwake gehouden, in het Surinaams ook wel de broko dey. De dede oso begint s’avonds en gaat door tot vroeg in de ochtend. Tijdens een dede oso wordt er veel met elkaar gesproken, men praat over de mooie momenten die ze hebben meegemaakt met de overledene en er worden anekdotes opgehaald. De familie zorgt voor een warme maaltijd en een ieder is welkom. Om in Nederland rekening te houden met de buren stopt de broko dey doorgaans om twaalf uur.
Singi Neti – gezang avond
Beri – begrafenis
Aiti Dey – acht dagen na de begrafenis
Acht dagen na de begrafenis is er wederom een rouwbijeenkomst na de eerder georganiseerde dede oso. Op de achtste dag zal de ziel van de overledene aanwezig zijn. Daarom zorgen we voor een tafel met voedingswaren die de overledene gedurende zijn of haar leven lekker vond. Er worden liederen van troost gezongen, gebeden, gepraat, gegeten en gedronken.
Siksi Wiki – zes weken na de begrafenis
Volgens de tradities komt men na zes weken voor een laatste rouwbijeenkomst samen. Na zes weken wordt de eerste periode van zware rouw wordt afgesloten.
Vroeger in de boerengemeenschappen was het de gewoonte dat men de kist op de schouders droeg als het woonhuis dicht bij de begraafplaats was. Ze droegen tot de begraafplaats, maar voor de poort van de begraafplaats schouderden ze de kist af, waarna ze deze tussen zich in naar binnen droegen. Veelal waren de dragers buren. Ze mochten geen familie zijn. Was de overledene nog jong, dan moesten ook de dragers jeugdige mannen zijn en als de overledene niet getrouwd was, dan waren ook de dragers ongehuwd.
Bij minder welgestelden werd voor de begrafenisstoet een open wagen geregeld, vaak niet meer dan een boerenkar. Twee paarden trokken de wagen. Nadat in het huis van de overledene de rouwdienst was gehouden, werd de kist gesloten en tilden de dragers de kist met de overledene op de wagen. Om de kist goed te laten liggen, lagen aan beide zijden van de kist strobossen.
De nabestaanden en andere rouwenden liepen achter de wagen aan naar de begraafplaats. Soms was er een extra wagen voor de nabestaanden die slecht ter been waren. Was de tocht naar de begraafplaats kort, dan werd de kist vanaf het huis van de overledene door de dragers op de schouders gedragen. Aangekomen op de begraafplaats, tilden de dragers de kist van de wagen en legden deze op een baar. De dragers tilden de baar met de kist naar het open graf. Na de plechtigheden liep de stoet in dezelfde formatie weer terug.
Dede Oso – dodenwake
Op de avond voor de begrafenis wordt er een dodenwake gehouden, in het Surinaams ook wel de broko dey. De dede oso begint s’avonds en gaat door tot vroeg in de ochtend. Tijdens een dede oso wordt er veel met elkaar gesproken, men praat over de mooie momenten die ze hebben meegemaakt met de overledene en er worden anekdotes opgehaald. De familie zorgt voor een warme maaltijd en een ieder is welkom. Om in Nederland rekening te houden met de buren stopt de broko dey doorgaans om twaalf uur.
Singi Neti – gezang avond
Beri – begrafenis
Aiti Dey – acht dagen na de begrafenis
Acht dagen na de begrafenis is er wederom een rouwbijeenkomst na de eerder georganiseerde dede oso. Op de achtste dag zal de ziel van de overledene aanwezig zijn. Daarom zorgen we voor een tafel met voedingswaren die de overledene gedurende zijn of haar leven lekker vond. Er worden liederen van troost gezongen, gebeden, gepraat, gegeten en gedronken.
Siksi Wiki – zes weken na de begrafenis
Volgens de tradities komt men na zes weken voor een laatste rouwbijeenkomst samen. Na zes weken wordt de eerste periode van zware rouw wordt afgesloten.
Melden van een overlijden
Wilt u een melding van overlijden doen, of wilt u al zaken vooraf geregeld hebben?
Vul ons uitvaartformulier zo compleet mogelijk in. We nemen zo spoedig mogelijk contact met u op. Ook zijn wij telefonisch bereikbaar op 085 246 5118.
U kunt ook direct een afspraak inplannen.